استان اصفهان با وسعتی معادل 10700 کیلومتر مربع و جمعیتی معادل 000/700/4 نفر و میزان متوسط بارندگی 147 میلیمتر بالغ بر 6 میلیون تن تولیدات محصولات کشاورزی را داشته که از این میزان بیش از یک میلیون تن متعلق به تولیدات مواد پروتئینی دام و طیور و آبزیان است به طوریکه در زمینه تولید گوشت مرغ رتبه اول در کشور را داراست و این درحالی است که کشور ایران رتبه اول تولید گوشت مرغ آسیا و رتبه 7 جهانی را صاحب می باشد .
در زمینه تولید شیر رتبه دوم کشور و ایران رتبه ششم تولید شیر را در آسیا و رتبه ششم تولید بیشتر را در آسیا و رتبه 18 جهانی را داراست . در زمینه تولید تخم مرغ رتبه چهارم در کشور و ایران رتبه پنجم تولید تخم مرغ در آسیا و رتبه 13 جهانی را داراست در زمینه تولید گوشت قرمز رتبه چهارم در کشور و ایران رتبه هشتم را در آسیا و رتبه 15 جهانی را داراست همچنین در زمینه تولید ماهیان زینتی ،تولیدگوشت بوقلمون ، شتر مرغ و رکورد تولید شیر خام ، استان رتبه اول کشور را داراست آمارها به شرح زیر است :
- میزان تولید گوشت مرغ در کشور 6/1 میلیون تن در استان 131 هزار تن
- میزان تولید شیر در کشور 8 میلیون تن در استان 750 هزار تن
- میزان تولید تخم مرغ در کشور 750 هزار تن در استان 73 هزار تن
- میزان تولید گوشت قرمز در کشور 900 هزار تن در استان 49 هزار تن
- میزان تولید آبزیان در کشور 192000 هزار تن در استان 3600 تن
- میزان تولید ماهیان تزئینی در کشور 100 میلیون قطعه در استان 35 میلیون قطعه
ب : استان اصفهان ، موقعیت ها ، فرصت ها
از دیدگاه دامپزشکی به استان اصفهان از چند زاویه می توان نگریست :
از دیدگاه جغرافیا طبیعی : اصفهان دارای سه منطقه عام کوهستانی ونیمه کوهستانی ، جلگه ای و کویری و نیمه کویری است که این امر موجب گسترش نسبی بیماری ها و به خصوص بیماری انگلی به تناسب اقلیم گردیده است.
بر این اساس امر مبارزه با بیماریهای دامی در بعضی از فصول سال اهمیت بیشتری دارد و طبیعی است که در مناطق سردسیر و مرتفع اولویت با اقدامات اساسی در فصل بهار و تابستان است و حال آنکه در بعضی مناطق کویری برنامه ریزی در زمستان برای مقابله با بیماریهای فصل بهار و تابستان اهمیت خاصی دارد .
2- دیدگاه جغرافیایی منطقه ای
این استان در مرکز ایران و دارای راههای مواصلاتی فراوان با استان های دیگری و محل تردد انواع دام و فراورده های خام دامی است .
تبعیت از قوانین عام کشور قوانین و مقررات قرنطینه ای دامپزشکی یکی از الزامات کاملا ضروری برای حفظ مرزهای استان از تهدیدات گوناگون در حوزه دامپزشکی می باشد این قوانین و مقررات برای کلیه تولید کنندگان و افرادی که در امر فراوری محصولات دامی فعالیت می نمایند ( نظیر کشتارگاهها ، سردخانه ها ، مراکز جمع آوری شیر مراکز بسته بندی و ناوگان حمل ونقل ونهایتا مراکز عرضه فرآورده ها الزامی است .
استان اصفهان نظیر چهارراهی است که از یک طرف حفظ آن از بیماریهای گوناگون در گرو همکاری همه استانها بوده و از طرفی اقدامات خاص استانی باید به مورد اجراء گذاشته شود .
3- دیدگاه جغرافیایی معیشتی
ظرفیت های جغرافیایی طبیعی مناطق و ضرورت های معیشتی موجب گسترش بعضی از فعالیتهای دامپروری و به تبع آن خطرات بالقوه بیماری در پاره ای از مناطق گردیده است .
3-1- وضعیت دام عشایری : موجب ضرورت اقدامات خاص در فرصت زمانی مجدد گردیده است ( مانند واکسیناسیون وسیع و فشرده قبل از کوچ در شهرستان های فریدونشهر ،فریدن ،سمیرم و دهاقان
3- 2- وضعیت پرورش دام های بزرگ و کوچک نشخوارکننده : ( گاو و گوسفند ) عواملی که در توزیع این فعالیت در نقاط مختلف استان نقش دارند عبارتند از :
· پوشش گیاهی مناسب طبیعی : که گرایش به پرورش گوسفند و بز را در بعضی شهرستانها رونق نسبی بخشیده است . ( شهرستانهای فریدن ، چادگان ، سمیرم ،دهاقان ،فریدونشهر )
· فراوانی نسبی منابع آبی : موجب گسترش دامداری صنعتی و نیمه صنعتی در پاره ای از نقاط شده و شهرستانهای اصفهان ،فلاورجان ، نجف آباد ، گلپایگان ،زرین شهر ، خمینی شهر ،مبارکه ،شاهین شهر و برخوار دارای بیشترین تعداد از این دامداری ها می باشند . تراکم این گونه واحدها الزامات خاص مقابله با بیماریها را موجب می گردد .
3-3- پرورش طیور :جنبه عوامل معیشتی در گرایش به این نوع فعالیت قوی بوده و با توجه به اینکه زیر ساخت های برق و آب به طور نسبی در تمام مناطق استان و به طور کم و بیش برای مبادرت به این کار فراهم بوده و ازطرفی نهاده های ضروری آن مانند خوراک مصرفی غالبا از استان های دیگر و یا خارج تامین می گردد ، لذا این عوامل همراه با استعداد های فردی و ذوق بعضی از تولید کنندگان و یا توانایی های ایشان وضعیت خاصی را رقم زده که موجب تابلوی جالبی از پراکنش واحدها در استان شده است .
3-4- پرورش زنبور عسل :قطعا دراین فعالیت دو عامل وضعیت طبیعی و معیشتی ارث برده شده از نیاکان به طور پایاپای نقش نسبتا مساوی داشته اند . در شهرتانهای خوانسار ، نجف آباد ، فریدن و فریدونشهر بیشترین تمرکز این فعالیت مشاهده میشود .
3-5- پرورش آبزیان خوراکی :دسترسی به منابع آبی ،و ذوق و علاقه و ریسک پذیری افراد نقش تعیین کننده در این فعالیت دارد و در شهرستان های سمیرم ،فریدونشهر و فریدن بیشترین فعالیت را شاهد هستیم .
3-6- پرورش آبزیان زینتی : دراین فعالیت نقش عوامل معیشتی و اقلیم به نحو جالبی به یکدیگر گره خورده و در شهرستان کاشان حداکثر استفاده از منابع آبی در کنار فعالیت کشاورزی رقم خورده و تعدادی از باغداران به پرورش ماهیان زینتی نیز مبادرت ورزیده و این شهرستان که در نقطه گرم و کم آب استان واقع گردیده یکی از قطب های پرورش ماهیان زیستی کشور گردیده است .
در احصاء نقاط خطر پذیری استان از جنبه بیماری های دامی حتما به کلیه عواملی که برشمرده شده باید عنایت کامل داشت.
با اتکال به قدرت لایزال الهی و در پرتو ایمان و عزم ملی و کوشش برنامهریزی شده و مدبرانه جمعی و در مسیر تحقق آرمان ها و اصول قانون اساسی، چشم انداز سازمان دامپزشکی کشور به شرح زیر است:
1- پیشرو در کنترل و ریشه کنی بیماری های استراتژیک دامی در منطقه
2- توانمند در نظام سلامت کشور با کنترل و ریشه کنی بیماری های مشترک بین انسان و حیوان و نظام مراقبت ایمنی تولیدات دامی و آبزی پروری
3- پویایی نظام مراقبت بیماری های واگیردار آندمیک ، اگزوتیک ، نوپدید ، بازپدید و مخاطرات و تهدیدات بیوتروریسم
4- رقابت پذیری خدمات دامپزشکی با تکیه بر استاندارد های جهانی و به کمک دانش و فناوری های نوین و مشارکت حداکثری بخش خصوصی و تعاونی
5- دسترسی عادلانه اقشار مختلف مردم بویژه در مناطق عشایری و محروم به خدمات دامپزشکی
6- تعامل سازنده و مؤثر با مجامع جهانی دامپزشکی