اداره کل دامپزشکی استان اصفهان

به گزارش پایگاه خبری صنعت زنبورداری ایران، در راستای ایجاد ارتباط و تعامل بهتر میان اتحادیه‌ها و مؤسسات زنبورداری و عموم زنبورداران با اداره دامپزشکی و آموزش‌های عمومی در خصوص بیماری‌ها و مصرف داروها با دکتر مصطفی کردآبادی. رئیس اداره بهداشت و مدیریت بیماری‌های طیور، آبزیان و زنبورعسل در اداره کل دامپزشکی استان اصفهان به گفتگو نشستیم:

زنبورعسل برجسته‌ترین گرده‌افشان در امنیت غذایی بشر است

دکتر مصطفی کردآبادی با اشاره به این مطلب که همیشه با توجه به اینکه میزان زیادی از گرده‌افشانی‌ها در طبیعت توسط حشرات، پروانه‌ها و زنبورها انجام می‌شده، این طیف از گونه‌های سودمند بخش اعظم جابجایی گرده‌ها و وظیفه باروری و بهبود کیفیت میوه‌ها و دانه‌ها را بر عهده داشتند، اظهار کرد: در سال‌های اخیر با توجه به اینکه محیط طبیعی زندگی زنبورهای وحشی و گونه‌های دیگر زنبورهای گرده‌افشان تحت تأثیر عوامل زیست‌محیطی مخرب به خطر افتاده و با کاهش تنوع این گرده‌افشان‌ها روبرو شدیم، زنبورعسل با توجه به اینکه می‌تواند در کنترل انسان باشد و بشر برای پرورش و تکثیرش کمک کرده، موردتوجه ویژه ازنظر سودمندی برای طبیعت و گرده‌افشانی قرارگرفته است.

 رئیس اداره بهداشت و مدیریت بیماری‌های طیور، آبزیان و زنبورعسل، دامپزشکی استان اصفهان، افزود: در سال‌های اخیر اهمیت گرده‌افشانی زنبورعسل در طبیعت بسیار برجسته شده و نقش این حشره سودمند در بهبود غذای انسان‌ها و تنوع میوه‌ها و دانه‌ها، بیشتر شفاف شده است و اکنون می‌توان گفت زنبورهای عسل نقش اصلی و حیاتی را در تنوع زیستی و امنیت غذایی انسان‌ها و سایر جانوران دارند.

وی بابیان اینکه 80 درصد گرده‌افشانی درختان میوه و کشاورزی توسط حشرات انجام می‌شود و یک‌سوم غذای ما در گروی گرده‌افشانی زنبورعسل است، ادامه داد: امروزه باید برای باغداران و کشاورزان این فرهنگ‌سازی صورت گیرد که برخورد درستی با زنبورداران داشته باشند و اهمیت این گرده‌افشانی برای ایشان تشریح شود تا تعامل لازم صورت پذیرد.

کردآبادی در ادامه تصریح کرد: متأسفانه نگرش و برخی کشاورزان و مرتع‌داران در خصوص زنبورداری درست نیست و در فصل گل‌دهی که زنبور در حال فعالیت و شهدنوشی روی گل‌ها و شکوفه‌ها است، گاهی شاهد اقدام به سم‌پاشی‌ها هستیم که سبب تلفات زنبورها و خسارت زنبورداران می‌شود.

فرهنگ‌سازی گروهی برای اهمیت گرده‌افشانی و تعامل کشاورز و زنبوردار

این استاد دانشگاه تأکید کرد: باید تشکل‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد هم در کنار متولیان دولتی و فعالان صنفی در این خصوص تلاش و اطلاع‌رسانی کنند و برای کشاورزان، باغداران و مرتع‌داران این نکات و فواید گرده‌افشانی زنبورها را تبیین و فرهنگ‌سازی کنند.

وی، جایگاه جهاد کشاورزی، رسانه‌ها، سازمان دامپزشکی و صداوسیما را در سنگر اول اطلاع‌رسانی در این خصوص دانست و یادآور شد: باید اطلاع‌رسانی دقیق به باغداران توسط این مؤسسات انجام‌شده و سیستمی یکپارچه برای اطلاع‌رسانی بین باغداران و زنبورداران ایجاد شود.

 کردآبادی، عنوان کرد: علاوه بر اینکه باید از سموم ایمن و کشاورزی حمایتی استفاده شود، باید نظارت لازم و دقیقی هم بر این سم‌پاشی‌های بی‌رویه یا استفاده از سموم غیراستاندارد توسط متولیان امر، انجام شود.

به تحقیقات و آمار تفصیلی در فواید گرده‌افشانی نیازمندیم

به گزارش عسلنا، مسئول بهداشت و بیماری‌های زنبورعسل در اداره کل دامپزشکی استان اصفهان، با اشاره به اینکه در کشور ما شاید تحقیقات دقیقی برای اطلاع‌رسانی از فواید گرده‌افشانی به‌صورت تفصیلی و با جزئیات، ارائه و همگانی نشده، گفت: تحقیقات و آماری در دیگر کشورها وجود دارد که مثلاً گرده‌افشانی زنبورعسل در شرایط مناسب، موجب می‌شود، میوه سیب 20 درصد بهبود کیفیت، اندازه، عطروطعم پیدا کند یا آمار مشابهی برای سایر محصولات کشاورزی و درختان میوه وجود دارد که این اطلاعات دقیق قطعاً سبب آموزش و فرهنگ‌سازی کشاورزان و باغداران می‌شود.

وی در ادامه ابراز کرد: امسال یکی از دلایل عمده تلفات زمستانی و اوایل بهار با توجه به وضعیت نامناسب بارش و مراتع ضعیفی که داشتیم، همین بحث سم‌پاشی‌های فروردین‌ماه بود و این نشان از ناهماهنگی موجود دارد.

دکتر کردآبادی تشریح کرد: از حدود سال 1992 با مشکلات و بیماری‌ها و شرایط خاصی برای زنبورها و گرده‌افشان‌ها و عموم دیگر حشرات روبرو شدیم که دلایل مختلفی داشته و گاهی در مورد زنبورها با عبارت «سندروم فرار زنبورها» از آن یاد می‌شود. از سال 90 تا 94 هم این تلفات در کشور ما برای زنبورها بالا رفت و بعدازآن چند سالی رو به بهبودی بود تا از سال گذشته مجدداً با تلفات بالا مواجه شدیم.

جمعیت ضعیف کلنی‌ها از عوامل تلفات امسال

وی، عمده تلفات زمستان گذرانی در کشور و به‌طور خاص استان اصفهان را به سبب ضعف جمعیت زنبورهایی که برای زمستان گذرانی تدارک دیده‌شده بود دانست و افزود: این خود به نحوه مدیریت نه‌چندان علمی و دقیق زنبورداران بر کلنی‌ها برمی‌گردد.

این مدیر ارشد دامپزشکی توصیه کرد: زنبورداران باید زنبورهای سالم با جمعیت قوی از مردادماه برای زمستان گذرانی تدارک ببینند تا بتواند جمعیت خوبی در بهار داشته باشند و نحوه زنبورسازی و جمعیت سازی کلنی‌ها یکی از فنونی است که برخی زنبورداران بدان بی‌توجه هستند.

مدیریت سنتی و غیرعلمی زنبورستان‌ها عامل دیگر تلفات

مسئول سابق اداره دامپزشکی شهرستان نائین در ادامه بیان کرد: سال گذشته نوسانات دما و هوای آلوده‌ای که در اطراف شهرهای بزرگ شاهد بودیم، یکی از عوامل مؤثر بر تلفات بود که باد و خشک‌سالی‌های پاییز نیز مزید بر علت شد.

این استاد دانشگاه افزود: البته باید فرهنگ زنبورداری ما از سبک سنتی فاصله گرفته و به‌روز شود و با شرایط خاص امروز طبق نظر کارشناسان تغییر و همسویی پیدا کند.

وی در خصوص موارد بهداشتی و استفاده از سموم مناسب نیز گفت: باید زنبورداران توجه ویژه داشته باشند و به هر قیمتی و با توسل به توصیه‌های غیرعلمی و ناموثق به جنگ «کنه واروا» یا سایر مشکلات زنبورعسل نروند و از اصول علمی پیشنهادشده وزارت جهاد کشاورزی و دامپزشکی و توصیه‌های جدید محققین بهره ببرند.

کردآبادی، هشدار داد: برای مبارزه و کنترل آفات نباید به ارزان‌ترین راه یا داروهای قاچاق روی آورد، چراکه علی‌رغم اینکه تنگناهای زنبورداران و نبود سرمایه در گردش ایشان را درک می‌کنیم، صرفه‌جویی چند ده‌هزارتومانی آن‌ها گاهی سبب خسارت چندمیلیونی به کلنی‌ها می‌شود.

زنبورداران از توصیه‌ها و داروهای مجاز و تائید شده دامپزشکی استفاده کنند

این مقام مسئول، ادامه داد: گاهی سمومی که برای دام یا محیط استفاده می‌شود هم باقیمت ارزان‌تر به زنبورداران برای دفع واروا یا دیگر بیماری‌ها داده می‌شود و سبب هزینه‌ها و خسارات بعدی می‌شود.

رئیس اداره بهداشت و مدیریت بیماری‌های طیور، آبزیان و زنبورعسل اداره کل دامپزشکی استان اصفهان، اضافه کرد: خوشبختانه سازمان دامپزشکی و شرکت‌های دانش‌بنیان در سال‌های اخیر تنوع داروهای ضد کنه را افزایش دادند و اکنون داروهای ارگانیک و گیاهی متنوعی برای مبارزه با کنه واروا و دیگر بیماری‌ها در دسترس هستند و ازنظر داروهای شیمیایی نیز کمبودی در کشور وجود ندارد.

وی تأکید کرد: لیست این داروهای مجاز ارگانیک و شیمیایی در سایت سازمان دامپزشکی کشور موجود است و بخشی هم واردات این داروها هست که نکته عدم تأثیر منفی بر عسل و باقیمانده دارویی و زیان نداشتن برای زنبور و طبیعت در آن‌ها لحاظ شده است.

به گزارش عسلنا، پژوهشگر و محقق ارشد سازمان دامپزشکی، بابیان اینکه، متأسفانه برخی افراد سودجو به توزیع داروهای ارزان‌قیمت‌تر مخرب، قاچاق و از رده خارج و غیر مرتبط به‌عنوان داروی زنبور، مبادرت می‌کنند و زنبورداران هم به سبب سهولت دسترسی و قیمت این داروها را مصرف و سبب تلفات و مشکلات بعدی کلنی‌ها می‌شوند، خاطرنشان کرد: تمام داروهای مورد تائید سازمان دامپزشکی مورد بازبینی و مجوز و نظارت دقیق قرارگرفته و از زنجیره‌ای عبور کرده که امکان تهیه و عرضه تقلبی آن وجود ندارد و پروسه نگهداری برخی داروها نیز که شرایط نگهداری خاص دارد نیز لحاظ شده که توصیه می‌شود این داروها تنها از داروخانه‌های مجاز و مورد نظارت سازمان دامپزشکی تهیه شود./